Βασικά σενάρια «εισβολής» του Έμπολα στη χώρα έχουν εξεταστεί από το υπουργείο Υγείας προκειμένου να καταρτιστεί το επιχειρησιακό σχέδιο, που προβλέπει συγκεκριμένα μέτρα και δράσεις ώστε ο ιός, ακόμη κι αν φτάσει στην Ελλάδα, να μην εξαπλωθεί. Ενισχύονται τα μέτρα στις πύλες της χώρας, με ιδιαίτερη έμφαση σε λιμάνια και αεροδρόμια.
Σύμφωνα με Τα Νέα, τα σενάρια αυτά είναι:
1ο σενάριο: Ο ιος ταξιδεύει με αεροπλάνο
1α: Εντοπίζεται ύποπτο κρούσμα εν ώρα πτήσης
Το γεγονός ότι δεν υπάρχουν απευθείας πτήσεις από τις επίμαχες χώρες που να προσγειώνονται στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος δεν σημαίνει ότι ο ιός Εμπολα δεν μπορεί να φθάσει αεροπορικώς στη χώρα μας.
Ηδη, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σε συνεργασία με τη Διεθνή Ενωση Αερομεταφορών (ΙΑΤΑ) έχει εκπαιδεύσει τα πληρώματα των αεροσκαφών, ώστε να είναι σε θέση να εντοπίσουν πιθανό κρούσμα. Ετσι στην περίπτωση που ένας επιβάτης την ώρα της πτήσης προς την Αθήνα παρουσιάσει ύποπτα συμπτώματα, τα μέλη του πληρώματος θα πρέπει να ελέγξουν εάν αυτά είναι συμβατά με του Εμπολα – δηλαδή, πυρετός, αδυναμία, μυαλγία, κεφαλαλγία, πόνος στον λαιμό, έμετος, διάρροιες, εξανθήματα ή αιμορραγία.
Η αμέσως επόμενη κίνηση, σύμφωνα με το πρωτόκολλο, είναι να τον ρωτήσουν εάν προέρχεται από μία από τις κόκκινες περιοχές του χάρτη ή αν είχε επαφή με κάτοικο ή ταξιδιώτη από κράτη της Δυτικής Αφρικής.
Στην περίπτωση που η εικόνα του επιβάτη προκαλεί βάσιμες ανησυχίες, τότε ενημερώνεται ο πιλότος, ο οποίος με τη σειρά του θα επικοινωνήσει με τον πύργο ελέγχου του αεροδρομίου, ώστε να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες για την ασφαλή μεταφορά και αντιμετώπιση του ασθενούς από το ΕΚΑΒ.
Στο μεταξύ, ο άρρωστος επιβάτης θα απομονωθεί – όσο αυτό είναι εφικτό – από τους υπόλοιπους ταξιδιώτες. Τα αδιάβροχα γάντια και η μάσκα είναι απαραίτητα για τα μέλη του πληρώματος που θα φροντίζουν τον ασθενή ώσπου να προσγειωθεί το αεροσκάφος. Και αυτό ώστε να αποφύγουν την επαφή με πιθανές εκκρίσεις – σάλιο, δάκρυα ή ακόμη και έμετο.
Χειρουργική μάσκα θα δοθεί και στον ασθενή ώστε να περιορισθεί η διασπορά σταγονιδίων και άλλων βιολογικών υγρών. Εάν δεν μπορεί να την ανεχθεί (παραδείγματος χάριν στην περίπτωση που νιώθει ναυτία) τότε αρκούν τα χαρτομάντιλα ή οι χάρτινες σακούλες εμέτου, τα οποία θα απορρίπτει μετά τη χρήση τους σε ατομική πλαστική σακούλα.
1β: Υποπτο περιστατικό κατά την αποβίβαση από το αεροπλάνο
«Από ποια χώρα προέρχεστε;» «Εχετε επισκεφθεί πρόσφατα χώρα της Δυτικής Αφρικής;» «Μήπως έχετε εμφανίσει πυρετό τα τελευταία 24ωρα;» Αυτές είναι μόνο μερικές από τις ερωτήσεις του ερωτηματολογίου, τη σύνταξη του οποίου ολοκληρώνει ειδική ομάδα επιστημόνων του ΚΕΕΛΠΝΟ με στόχο τον εντοπισμό ταξιδιωτών με ύποπτα συμπτώματα.
Η διανομή του ερωτηματολογίου θα γίνεται στους επιβάτες εκτός Σένγκεν κατά τον έλεγχο των διαβατηρίων τους. Εάν κάποιος γράψει «ναι» σε μία από τις παραπάνω ερωτήσεις, τότε το «plan B» τίθεται σε εφαρμογή.
Ο ταξιδιώτης μεταφέρεται με διακριτικό τρόπο σε απομονωμένο χώρο, όπου ελέγχεται η θερμοκρασία του σώματός του. Εάν η εξέταση είναι αρνητική τότε – και με τη βοήθεια μεταφραστή εφόσον χρειάζεται – ο ταξιδιώτης θα λάβει σαφείς οδηγίες.
Επί 21 ημέρες οφείλει να μετρά τη θερμοκρασία του. Εάν εμφανίσει πυρετό ή άλλα συμπτώματα τότε του τονίζεται ότι θα πρέπει να καλέσει αμέσως το ΚΕΕΛΠΝΟ και το ΕΚΕΠΥ.
Εάν το θερμόμετρο δείξει πάνω από 37 βαθμούς Κελσίου με τον επιβάτη να διαμαρτύρεται και για έντονη κεφαλαλγία, έμετο, διάρροια, πόνο στην κοιλιά ή ανεξήγητες αιμορραγίες, τότε αμέσως σημαίνει συναγερμός και καλείται το ΕΚΑΒ για τη διακομιδή του ασθενούς στο Αμαλία Φλέμινγκ.
2ο σενάριο: Ο ιός ταξιδεύει με πλοίο
Τα εμπορικά πλοία βρίσκονται στο μικροσκόπιο των υγειονομικών Αρχών της χώρας, αλλά σύμφωνα με τις μελέτες εκτίμησης κινδύνου του ΚΕΕΛΠΝΟ ο κίνδυνος εισαγωγής του ιού Εμπολα από επιβατηγό πλοίο είναι σχεδόν ανύπαρκτος.
Στην περίπτωση που μέλος του πληρώματος εντοπίσει ύποπτα συμπτώματα, τότε ο καπετάνιος οφείλει να επισημάνει στη ναυτιλιακή δήλωση υγείας ότι υπάρχει ασθενής στο πλοίο.
Για την εκτίμηση του περιστατικού από τις υγειονομικές Αρχές, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του πλοίου και πριν από την άφιξή του στη χώρα, είναι σημαντικό να γίνεται διερεύνηση του κρούσματος. Δηλαδή να διευκρινιστούν κρίσιμα ερωτήματα όπως εάν ο ασθενής έχει εκτεθεί σε πιθανό ή επιβεβαιωμένο κρούσμα Εμπολα ή εάν προέρχεται / έχει ταξιδέψει σε περιοχές όπου έχουν καταγραφεί κρούσματα του ιού.
Το αμέσως επόμενο βήμα, όταν το πλοίο ρίξει άγκυρα, είναι στο λιμάνι να βρίσκεται ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ, το οποίο θα παραλάβει και θα μεταφέρει τον ασθενή στο νοσοκομείο.
Το πλοίο θα παραμείνει αγκυροβολημένο για 21 ημέρες, με το υπόλοιπο πλήρωμα να βρίσκεται σε καραντίνα. Ειδικό κλιμάκιο θα απολυμάνει την καμπίνα του ασθενούς και τους κοινόχρηστους χώρους, δίνοντας συμβουλές στα υπόλοιπα μέλη του πληρώματος.
Οι περίπου 30 γιατροί που αναμένεται να ενισχύσουν έως το τέλος του μήνα τις πύλες εισόδου της χώρας, θα μετρούν τη θερμοκρασία των ναυτικών με θερμόμετρα laser, ώστε να μην έρχονται σε επαφή μαζί τους, και θα αναζητούν άλλες ανησυχητικές ενδείξεις. Εάν δεν προκύψει κρούσμα, τότε το πλοίο θα λάβει πράσινο φως από τις Αρχές της χώρας να συνεχίσει το ταξίδι του.
3ο σενάριο: Κρούσμα σε μετανάστη