Ποιoς είναι αυτός που ΄χει βάλει στόχο να διαλύσει τούτο το νησί; Ποια κακιά δύναμη τους βάζει όλους αυτούς να χτίζουν ακαλαίσθητα μεγάλα σπίτια σε μιά σταλιά τόπο και μεγαθήρια «τουριστικά» λες και ζήλεψαν τη νέα πόλη της Ρόδου ή την Αθήνα; Είναι η επίδειξη του πλούτου; Είναι κι αυτός ένας τρόπος να δείξουν ότι τα κατάφεραν καλά στην ξενιτιά; Είναι η απουσία στοιχειώδους αισθητικής, πολιτισμού ή ταυτότητας; Πιθανότατα είναι όλα αυτά μαζί και τόσα άλλα που δεν μπόρεσα να καταλάβω…
Στην Κάρπαθο έρχομαι και φεύγω αφήνοντας τα χρόνια να περνούν. Και δεν μιλάω, χάνομαι στην μοναδικότητα του τοπίου και ασχολούμαι με τον πολιτισμό και την κληρονομιά που άφησαν πίσω τους όσοι αγάπησαν τον τόπο αυτό. Μα τώρα νιώθω πως σχεδόν κανείς δεν νοιάζεται -και πρέπει να το πω.
Μπορεί να μην είχα την τύχη να γεννηθώ εδώ, όμως ένα κομμάτι της ψυχής μου το έχω χαρίσει στην Κάρπαθο… και όπως να το κάνουμε πονάω όταν βλέπω την Βρουκούντα και το Τρίστομο σ’ αυτό το χάλι. Και δεν ξέρω πώς γίνεται να σταματήσει όλη αυτή η ασυδοσία και η λεηλασία. Οι άνθρωποι είναι ικανοί να στήσουν καντίνα ξηλώνοντας το αρχαίο λιθόστρωτο μονοπάτι για να πουλάνε πορτοκαλάδες!
Σε ετούτο το κείμενο είπα να αφιερωθώ στο βόρειο κομμάτι του νησιού. Αυτό που είναι ουσιαστικά ανεξερεύνητο, θέλει γερά πόδια και ελαφριά καρδιά για να μπορεί να κάνει συντροφιά με τα πουλιά και τον αέρα που φυσά κι ακούγεται. Και θέλω να σας μεταφέρω όση περισσότερη από την αλήθεια που συνάντησα χωρίς εκπτώσεις και χωρίς ανούσιες πληροφορίες και χρονολογίες. Άλλωστε αυτός ο τόπος χρησιμοποιεί τους ανθρώπους για κάποιο χρονικό διάστημα και μετά τους ξεφορτώνεται, για να έρθουν άλλοι φρέσκιοι και δυνατοί… κι όσο αντέξουν να κάνουν τα ίδια και τα ίδια με τους αιώνες να περνούν αφήνοντας σημάδια. Σοφούς λέμε αυτούς που ξέρουν να τα διαβάζουν… όλα τα σημάδια, ακόμα κι εκείνα των καιρών.
Ο σπάνιος τόπος του Βορρά
Στο βόρειο ?το Πάνω όπως λένε οι ντόπιοι – τμήμα της Καρπάθου, αλλά και στη νήσο Σαρία, ακόμα και τα φρύγανα έχουν παραπάνω αξία! Υπολογίστε μια έκταση περίπου 100 τετραγωνικών χιλιομέτρων με έντονο ανάγλυφο εδάφους (ορεινοί όγκοι, χαράδρες, σάρες, ρέματα, απόκρημνοι βράχοι), ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000 των σημαντικότερων οικολογικών περιοχών της Ευρώπης. Οχι αναίτια, διότι αν ξεκινήσουμε από την χλωρίδα θα συναντήσουμε εδώ περισσότερα από 87 είδη τα οποία θεωρούνται ενδημικά, σπάνια, ή απειλούμενα. Οσον αφορά την πανίδα, το σημαντικότερο είδος που συναντάται στην περιοχή προστασίας είναι η μεσογειακή φώκια monachus-monachus. Πάνω από 30 άτομα υπολογίζεται ότι ζουν εδώ, ενώ από τα αμφίβια είδη που ξεχωρίζουν είναι η σαλαμάνδρα Lyciasalamandra helverseni και ο ενδημικός βάτραχος Pelophylax cerigensis.
Βόρεια Κάρπαθος και Σαρία εντάσσονται επίσης στις σημαντικότερες για τα πουλιά περιοχές της Ευρώπης. Ανάμεσα στα 43 είδη πουλιών που έχουν καταγραφεί εδώ ξεχωρίζουν τα αρπακτικά όπως ο Σπιζαετός (Γιτσίλα τον λένε στην Κάρπαθο), ο Μαυροπετρίτης, ο Αιγαιόγλαρος, η Νησοπέρδικα και ο Θαλασσοκόρακας. Για την προστασία, διατήρηση και ευαισθητοποίηση του κοινού όσον αφορά αυτή την απομονωμένη περιοχή της Καρπάθου λειτουργεί από το 2007 Φορέας Διαχείρισης με κέντρο ενημέρωσης στο Διαφάνι (τηλ. 22450-51336). Ο Ντίνος Πρωτόπαπας που είναι και αντιδήμαρχος στην Ολυμπο, θα σας εξυπηρετήσει με χαρά -και αν του προσφέρετε ένα πιάτο στρείδια, μπορεί να κάνει τα πάντα για εσάς! Αλλωστε οι πίνες και οι καλόγνωμες στον κλειστό όρμο του Τρίστομου είναι οι νοστιμότερες του κόσμου.
Όλυμπος: Μία και μοναδική
Δεν υπάρχει άλλος τέτοιος οικισμός στην Ελλάδα. Τελεία. Θα μπορούσαμε να σταματήσουμε εδώ γιατί τα υπόλοιπα περιττεύουν. Χρειάζεται να δεις τη φημισμένη Ολυμπο με τα ίδια σου τα μάτια. Και να ξέρεις πως θα κοπιάσεις πολύ για να φτάσεις ως εδώ. Ο δρόμος δεν λέει ακόμα να φτιαχτεί…όχι να πέσει άσφαλτος, αλλά να φτιαχτεί, για να μπορείς να περάσεις σαν άνθρωπος! Με πλοιάριο θα έρθεις στο Διαφάνι κι από εκεί με τουριστικό πούλμαν θα πάρεις την ανηφόρα.
Από μακριά η Όλυμπος είναι πολύ ομορφότερη, είτε την κοιτάς από την ρεματιά ερχόμενος από Διαφάνι, είτε από τη θάλασσα. Ενα υπερφυσικό σιρίτι κεντημένο ανάμεσα σε βουνοκορφές, στολίζει το διάσελο και περιμένει τον ήλιο να ανατείλει ή να δύσει για να φωτιστούν οι γειτονιές του. Δεκάδες ανεμόμυλοι, δεκάδες φούρνοι, δεκάδες εκκλησάκια σφιχταγκαλιάζονται μαζί με ταπεινά σπίτια και αφήνουν μικρά στενά δρομάκια ανάμεσά τους για να περιδιαβαίνουν οι άνθρωποι, να έρχονται και οι τουρίστες να συνεχίσει η Ολυμπος να ζει. Γιατί πλέον από τον τουρισμό περιμένουν οι περισσότεροι, κι έτσι ντύνονται οι κυράδες με τα γιορτινά τους, φοράνε και το καβάι περιμένοντας τα λεωφορεία να αδειάσουν την πραμάτεια.
Ο άνεμος εδώ έδινε ζωή σε πάνω από 90 ανεμόμυλους όπως ισχυρίζονται οι ντόπιοι.
Είναι μόνο έξυπνοι οι Ολυμπίτες; Είναι και αληθινοί λιγάκι; Ακόμα διατηρούν το δωρικό γλωσσικό τους ιδίωμα ή το έχασαν στη μετάφραση; Φουρνίζουν ακόμα το ψωμί τους ή παίρνουν αγοραστό; Λύρα μαθαίνουν οι πιτσιρικάδες ή έγινε ντεμοντέ και το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι το δωρεάν wi-fi; Δεν με πειράζει ό,τι κι αν μου απαντήσετε.
Άνθρωποι της Ολύμπου
H Θετεκούλα Νταργάκη λέει πως είναι 97 χρονών και συνεχίζει μέχρι σήμερα να… κεντάει χωρίς πρόβλημα! Τη φωνή της την ακούσαμε έξω από την εκκλησία του Αϊ Γιάννη, της μιλήσαμε και μας καλωσόρισε στο σπίτι της. Η Θετεκούλα το 1964 είχε την ανεπανάληπτη σκηνή της. Τη φωτογράφησε ο ομογενής Ελληνας φωτογράφος του Magnum Κώστας Μάνος να κρατάει μια λύρα. Η φωτογραφία έκανε τον γύρο του κόσμου… έφτασε και στη Θετεκούλα που με αφοπλιστικό γέλιο θυμάται: «Παιδί μου τη λύρα μου την έδωσε να την κρατήσω για λίγο ο άντρας μου και εκείνος με έβγαλε φωτογραφία…». Δεν γινόταν να μην τη ρωτήσουμε για το μυστικό της ευζωϊας και φυσικά απάντησε γελώντας: «Να πίνεις μια τάπα ουίσκι καθε πρωϊ… όχι παραπάνω και όχι άλλο ποτό… ουίσκι!»
Ο Γιώργος Χαλκιάς έχει ένα μικρό οικογενειακό μαγαζί με εξαιρετική θέα στη ρεματιά κάτω από την Ολυμπο που το ονομάζει «Κυψέλη». Αν δεν έχει φρέσκο μέλι ή είναι πάνω στα μαζέματα πουλάει μόνο καφέδες. Κατά γενική ομολογία ο κύριος Γιώργος είναι μακράν ο καλύτερος μελισσοκόμος της Καρπάθου και το μέλι του είναι εξαιρετικό. Ποιο είναι το μυστικό; «Είναι ο τόπος που κάνει τη διαφορά. Εχω κάνει νομαδική μελισσοκομία σε όλη την Ελλάδα, αλλά εδώ είναι διαφορετικά. Εδω δεν έχει καθόλου φυτοφάρμακα, τα φυτά είναι άγρια και το θυμάρι, το φασκόμηλο, η ρίγανη, το θρούμπι, ευωδιάζουν. Τα μελίσσια μου τα μεταφέρω σε όλο το νησι, αλλά οι τοποθεσίες που προτιμώ είναι η Σαρία, το Τσουλί και το Μοναστήρι. Να ξέρεις πως συνήθως στα καλοκαιρινά μέλια κυριαρχεί το θυμάρι, στα ανοιξιάτικα το φασκόμηλο και στα χειμερινά-«έρικα» τα λέμε, το ρίκι.»
Ο Γιάννης Πρεάρης ο τελευταίος στιβανοποιός και βυρσοδέψης της Ολύμπου, ξέρει να χαμογελά κι ας είναι κουρασμένος ή απογοητευμένος. Τα τελευταία χρόνια που επισκεπτόμαστε την Κάρπαθο τον φωτογραφίζουμε επί το έργον και εκείνος υπομονετικά περιμένει είτε πελάτες, είτε κάποιον πιτσιρικά να κάτσει δίπλα του να του «κλέψει» την τέχνη. Βελόνες, σπάγκοι, κοπίδια, δέρματα και κάθε λογής εργαλεία τον περιτριγυρίζουν. Είναι τα υλικά που χρειάζονται για να φτιαχτούν τα στιβάνια τα οποία ακόμη φορούν στην Όλυμπο. Εμαθε την τέχνη από τον πατέρα του και όταν εκείνος αποσύρθηκε και ο μπάρμπα Νικόλας Κανάκης έφυγε από τη ζωή έμεινε ο μόνος στιβανοποιός στο νησί. «Μικρός διάβαζα δίπλα στη μηχανή του πατέρα μου και έβαζα το πόδι για να τον βοηθάω. Προσπαθούσα να μάθω, του ζητούσα να μου δείξει αλλά δεν μου έδειχνε, μου έλεγε: «Κάτσε να δεις και να χορτάσει το μάτι σου τη δουλειά. Μόνο έτσι μαθαίνεται». Είχε δίκιο τελικά».
Στην Αυλώνα… οπωσδήποτε!
Μοιάζει με το κέντρο ενός κόσμου που χάνεται. Ένός κόσμου που κάθε επισκέπτης θα ήθελε να «μεταλάβει» για να ζήσει επιτέλους τη συγκλονιστική εμπειρία της Καρπάθου. Η παράκαμψη του δρόμου που οδηγεί στην Αυλώνα εξακολουθεί να είναι ένα ταξίδι στον χρόνο. Από ψηλά αντικρίζεις το οροπέδιο κατακερματισμένο σε τετραγωνισμένα σχήματα με εμφανείς κύκλους. Στάβλοι (εγκαταστάσεις για ανθρώπους, αγαθά και ζώα), χωράφια και αλώνια σε ανάπτυξη, διαχωρισμένα με ξερολιθιές. Οι μικρές λάμψεις που θα σε θαμπώσουν είναι τα cd που κρέμασαν σ’ ένα αμπέλι για να διώχνουν τα πουλιά. Λένε πως το κρασί θα είναι αλλιώτικο, γιατί …δεν μπορεί… το αμπέλι θα ακούει μουσική!
Οι Ολυμπίτες έχουν τα χωράφια και τους μπαξέδες τους στην Αυλώνα. Και οι κάτοικοι της αρχαίας Βρουκούντας εδώ, τα ίδια είχαν. Οι φορεσιές εργασίας δεν είναι για φολκλόρ, το φίλεμα ακόμα και όταν πρόκειται για μιά ντομάτα είναι θείο δώρο και το χαμόγελο σ’ αυτή την απομονωμένη, αλλά ιερή γωνιά, ομορφότερο από ποτέ. Καθίστε στο καφενείο του Λεντάκη που βρείτε πάνω στον δρόμο και παραγγείλτε μια σαλάτα. Θα είναι τόσο νόστιμα τα υλικά που θα ακούτε όμορφες μουσικές στ’ αυτιά σας!
Δεν είναι τυχαίος τόπος η Αυλώνα. Από εδώ ξεκινάνε οι ομορφότερες και σημαντικότερες περιπατητικές διαδρομές που έχουμε στα Δωδεκάνησα. Το ένα μονοπάτι πάει στην ιερή Βρουκούντα και το άλλο στο Τρίστομο και τον δίαυλο με τη Σαρία. Αυτός ο τόπος έχει την ιδιότητα να παίζει με τον χρόνο και να αγκαλιάζει τον άνθρωπο προσφέροντας αυτή την σπάνια αίσθηση της συνέχειας και γιατί όχι… της ολοκλήρωσης. Εχετε σκεφτεί ότι αυτά ? τα βασικά- που χρειαζόμαστε για να ζήσουμε, τα έχει αυτός ο μικρός τόπος;
Το Διαφάνι του Βορρά
Tο λιμάνι της Ολύμπου, η έξοδος προς τη θάλασσα, το ξεκίνημα για το Στενό, τη Σαρία, τη Βρουκούντα και το Τρίστομο. Ενας τόπος που θα ήθελε να είναι τουριστικό θέρετρο και κάνει τα πάντα για να μοιάσει κάπως έτσι. Τα ημερόπλοια από τα Πηγάδια φτάνουν εδώ και ξεφορτώνουν τουρίστες που θέλουν να δουν την Ολυμπο χωρίς την ταλαιπωρία του καρόδρομου (που δεν λέει να τελειώσει ποτέ). Μπαίνουν σε λεωφορεία και παίρνουν τον ανήφορο? κάποιοι προσπαθούν να τους κλείσουν δωμάτια, να μείνουν στο Διαφάνι.
Την ίδια στιγμή δυο κυράδες ντυμένες με τα καθημερινά τους -όπως αιώνες πριν- τραβάνε μια κατσίκα, τη βάζουν σε μια βάρκα και ξεκινάνε για το Στενό, ή τα παλάτια της Σαρίας. Οι καφετέριες-εστιατόρια-διασκεδαστήρια- όλα σε ένα, έχουν ανοίξει και οι πρώτοι θαμώνες έχουν ήδη αράξει στις καρέκλες. Θα σηκωθούν ανόρεχτα μετά από πολλές ώρες! Εντάσεις δεν υπάρχουν στο Διαφάνι. Κοιτάς το σιντριβάνι με το δελφίνι που έφτιαξε ο περίφημος καλλιτέχνης Βασίλης Χατζηβασίλης μαζί με τους γιους του και χαμογελάς. Και τα γλυπτά-γυναίκες-Ολυμπίτισσες που κοιτάνε τη θάλασσα μπορεί να φαίνονται ντεμοντέ, αλλά δίπλα σε θάλασσα είμαστε? ποτέ δεν ξέρεις!
Βανάντα: Σία και αράξαμε
Τον Μηνά είχα να τον δω 17 χρόνια. Ολο αυτό τον καιρό ούτε ένα φύλλο από δέντρο δεν πειράχτηκε στη Βανάντα. Ο προικισμένος με άφθονο νερό τόπος, η παραλία, οι εγκαταστάσεις του Μηνά, το μέρος που στήνουν τις σκηνές, όλη η γύρω περιοχή παρέμειναν ως είχαν. «Γιάννη να μη γράψεις για μένα… να πεις για τον παππού, τον Νικόλα Φασάκη που ήρθε πρώτος στο μέρος» φώναζε ο Μηνάς, που περήφανος αγωνίζεται να τα φέρει βόλτα και ελεημοσύνη δεν θέλει από κανέναν. Δεν ξέρω αν υπάρχουν πιά άνθρωποι σαν τον ιδιόρρυθμο Μηνά. Αν εγώ είχα μείνει στη Βανάντα θα την είχα σίγουρα χαλάσει… Κλείνω τα μάτια γυρνάω τον χρόνο πίσω και βλέπω το ίδιο τοπίο. Να ευχαριστείτε τον Μηνά που μένει εκεί και να του δίνετε χαιρετίσματα και κουράγιο και να μένετε στη Βανάντα να του κάνετε συντροφιά και έτσι να βγάζει το μεροκάματο που χρειάζεται για να ζήσει. (Μηνάς Χατζηαντωνίου 22450-51288/51298 και 6945224160).
Η εμπειρία του Λευκού
Το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να κοιτάς προσεκτικά γύρω σου και να προσέχεις που πατάς. Ο Λευκός είναι ένα από τα τουριστικά ανεπτυγμένα θέρετρα του κεντρικού τμήματος της Καρπάθου, αλλά επί της ουσίας εάν κάποιος αρχίσει να σκαλίζει το χώμα, δεν θα έχουν τελειωμό τα ευρήματα!
Ας ξεκινήσουμε από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, στο κομμάτι του οικισμού προς τη μεριά του Μεσοχωρίου που δεν βλέπει θάλασσα. Ο αρχιτεκτονικός τύπος είναι σπάνιος και οι τρούλοι εξωτερικά είναι πέντε! Ο δίκογχος ναός είναι κατάγραφος εσωτερικά και οι τοιχογραφίες είναι σε δύο στρώσεις εκ των οποίων η παλαιότερη χρονολογείται γύρω στο 1300. Κατηφορίζοντας προς την παραλία η βυσσινί ταμπέλα της αρχαιολογικής υπηρεσίας μας οδηγεί στην υπόγεια ρωμαϊκή δεξαμενή με υπόστυλη κεντρική αίθουσα και πολλές στοές που δημιουργουν ερωτηματικά. Την περιοχή αυτή οι ντόπιοι την ονομάζουν (α)Ριά και γύρω από τη δεξαμενή ο τόπος είναι σπαρμένος με διπλά περιτειχισμένα πιθάρια. Συνεχίζουμε να κατηφορίζουμε προς τη θάλασσα και αναζητούμε τη θέση Πελεκητό.
Το αρχαίο λατομείο είναι εμφανές, μαζί με την οριοθέτηση μιας κατοικίας και σειρές από βότσαλα κομμένα στη μέση ώστε να σχηματίζουν επίπεδο βοτσαλωτό διακοσμητικό. Από κάτω όμως φωλιασμένοι σε μια τεράστια σπηλιά (οι ντόπιοι την ονομάζουν Καμάρα) είναι σωρός στάβλοι (κτίσματα με ογκόλιθους για ανθρώπους και ζώα) και το σύνολο σχηματίζει μια απίθανη και αόρατη πολιτεία τρωγλοδυτών! Κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει πόσες γενιές ανθρώπων έχουν βρει καταφύγιο εδώ.
Μια ακόμα παλαιοχριστιανική εκκλησία είναι βυθισμένη στη θάλασσα, ένα λουτρό της ίδιας εποχής και μια δεύτερη βασιλική έχουν εντοπιστεί, ενώ στη νησίδα Σώκαστρο απέναντι φαίνεται η οχύρωση και τα ερείπια του μεσαιωνικού οικισμού. Κάποιοι λένε πως το Σώκαστρο ήταν σταθμός ανεφοδιασμού του βυζαντινού στόλου. Ποιος είπε ότι στον Λευκό πάμε μόνο για μπάνιο;
Απόδραση από το Διαφάνι
Κοιτάς τον χάρτη και από την βόρεια μεριά ο χωματόδρομος οδηγεί στην παραλία Βανάντα. Συνεχίζει για λίγο ακόμα και κόβεται? από εκεί και πάνω ξεκινά το μεγάλο σηματοδοτημένο μονοπάτι που οδηγεί στον δίαυλο ανάμεσα σε Κάρπαθο ? Σαρία και την Αγία Κατερίνα? ίσως το ομορφότερο του νησιού, χάρη στις εικόνες που προσφέρει κατά μήκος της επίπονης διαδρομής. Από τη νότια πλευρά ο χωματόδρομος (βατός επίσης) οδηγεί στην παραλία που οι περισσότεροι ονομάζουν «Παπά-Μηνά».
Ο αείμνηστος παπα-Μηνάς Σκευοφύλακας είχε το κτήμα του εκεί πάνω από την απομονωμένη και ξεχωριστή παραλία, αλλά η σωστή ονομασία της (όπως και ολόκληρης της περιοχής) είναι Απόκαμπος. Τα 4,5 χιλιόμετρα που απέχει από το Διαφάνι θα σας αποζημιώσουν με το παραπάνω, ενώ κατά μήκος της διαδρομής θα συναντήσετε περιποιημένες συστάδες από ελαιόδεντρα σε αναβαθμίδες.
Κανονική απόδραση είναι εκείνη που οδηγεί στο ξεχασμένο απ’ όλους εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου της Μέλλαινας. Μιλάμε για ένα παλιό μοναστήρι, το καθολικό του οποίο δεν αποκαταστάθηκε ποτέ και διαλύεται μέρα με τη μέρα.
Ούτε η Αρχαιολογική Υπηρεσία ενδιαφέρεται, ούτε η οικογένεια Πολίτη ( ?Τσαμπανάκη) μέσα στην περιουσία της οποίας βρίσκεται. Το μέρος είναι πραγματικά κρυφό και? απίθανο! Ξεκινάτε από το Διαφάνι προς Ολυμπο και στο 1,5 χιλιόμετρο περίπου θα δείτε στο δεξί σας χέρι πέτρινη μάντρα και υλικά οικοδομών. Ενας χωματόδρομος κατηφορίζει και χώνεται στη ρεματιά.
Αν διαθέτετε κατάλληλο αυτοκίνητο μπαίνετε, διαφορετικά συνεχίζετε με τα πόδια. Μετά από 2,5 περίπου χιλιόμετρα συντροφιά με τις πικροδάφνες θα δείτε το κόκκινο σημάδι του σύντομου μονοπατιού που οδηγεί μετά από 5-10 λεπτά ανηφόρας στον περίφημο Αγιο Κωνσταντίνο. Η χρονολογική τοποθέτηση του κτίσματος μάλλον είναι επισφαλής (ας πούμε ότι έχει ηλικία 3-4 αιώνων για να είμαστε σίγουροι) αλλά η ψυχική ανάταση θεωρείται δεδομένη!
Τα παλάτια της Σαρίας, το Άργος και ο Άγιος Ζαχαρίας
Το νησάκι της Σαρίας ή Σαριάς, προσφέρει εικόνες που δεν θα συναντήσετε πουθενά και τροφοδοτεί τη φαντασία με σενάρια. Θέλετε να γνωρίσετε τη δωρική Νίσυρο (μία από τις τέσσερις πόλεις που υπήρχαν στην Κάρπαθο), ή να δείτε πώς μετέβαλαν τα αρχαία παλάτια σε μικρά θολωτά σπίτια οι Σαρακηνοί πειρατές; Θα γκρεμίζατε την εκκλησία της Αγίας Σοφίας για να ανακαλύψετε τα μέλη ενός αρχαίου ναού ή θα προσκυνούσατε κι εσείς μαζί με τους ελάχιστους κατοίκους τη δεκαετία του ‘60 ; Δεν χρειάζεται να απαντήσετε. Ακόμα κι αν κάνετε ένα απλό μπάνιο είτε εδώ, είτε στη διπλανή Αλιμούντα (το κρησφύγετο των ψαράδων!) θα πάρετε αρκετή από την αναζωογονητική ενέργεια που προσφέρει η Σαρία.
Ξεκινήστε από την παραλία και ανακαλύψτε έναν αρχαίο διάδρομο στα δεξιά σας (έτσι όπως κοιτάτε το νησί) που φαίνεται σαν σωρός από άτακτα ριγμένες πέτρες. Σε λιγότερο από 10 λεπτά θα συναντήσετε το πρώτο μισοερειπωμένο κτίσμα από τα Παλάτια.
Η αρχαία καταγωγή του δεν είναι εμφανής και τα μονόχωρα παράξενα κτίσματα με τις ημικυκλικές ή κωνικές στέγες παραπέμπουν σε οικισμό Σαρακηνών του 8ου-9ου αιώνα. Κατεβείτε ξανά στην παραλία και μπείτε στη ρεματιά.
Δεν θα αργήσετε να ανακαλύψετε στα αριστερά σας την εκκλησία της Αγίας Σοφίας με την κεραμιδένια στέγη. Εκεί θα βρείτε πεταγμένα κιονόκρανα, βάσεις και βωμούς. Οι αρχαιολόγοι λένε ότι στην ίδια θέση υπήρχε μια παλαιοχριστιανική εκκλησία του 5ου αιώνα. Εμείς θα θέλαμε να δούμε το αρχαίο ιερό… σε όποιον θεό κι αν ανήκε!
Συνεχίστε το υποτυπώδες μονοπάτι και βρείτε τον τρόπο να προσεγγίσετε την επιβλητική χαράδρα με τα τεράστια κούφια βράχια. Οι αιώνες δεν μπόρεσαν να διαβρώσουν τόσο το τοπίο ώστε να μη διακρίνονται τα τεράστια λαξευτά σκαλιά. Μια αυτοκρατορική σκάλα θα λέγαμε… αλλά πού οδηγεί άραγε; Συνεχίζοντας το ευδιάκριτο μονοπάτι σε λιγότερο από 40 λεπτά θα φτάσετε στον δεύτερο εγκαταλελειμμένο οικισμό της Σαρίας, το Αργος που είναι αόρατο από τη θάλασσα. Το αρχαίο όνομά του έχει διατηρηθεί, όπως ακριβώς και οι ιδιοκτησίες του χωριού το οποίο για πρώτη φορά εμφανίστηκε ως ακατοίκητο στα 1991.
Πολλοί απ΄ όσους μένουν πλέον στην Ολυμπο και το Διαφάνι, είχαν εκεί τα μιτάτα τους που τα λένε στάβλους, τα αλώνια τους και τα ζώα τους. Οι μνήμες είναι νωπές, αλλά στο «πέτρινο» και συγκλονιστικό σαν μορφή και τυπολογία οικισμού Αργος, δεν μένει πια κανείς.
Συνεχίστε στο υποτυπώδες μονοπάτι που οδηγεί έξω από το χωριό προς το ύψωμα με τον ξύλινο σταυρό: Μόλις 10-15 λεπτά πορείας σας χωρίζουν από τον Αγιο Ζαχαρία. Καλύτερο μπαλκόνι στο Αιγαίο δύσκολα θα βρείτε. Κοιτάξτε τα Παλάτια από ψηλά και ζωντανέψτε το παρελθόν φτιάχνοντας τη δικιά σας πανοραμική εικόνα.
Τρίστομο: Φιόρδ-φωλιά
«Ολα σου τα χαλάσασι και στήσα τα κανόνια Για σάλτσα θε να βάλουσι, μέλι στα μακαρόνια…»
Καταστεναχωρημένος μελισσοκόμος γυρίζει από το Τρίστενο στην Ολυμπο και τα νέα έχουν μαθευτεί. Οι Ιταλοί διαλύσαν τα μελίσσια του για να στήσουν ένα μεγάλο κανόνι στην είσοδο του κόλπου. Η αυτοσχέδια μαντινάδα που του σκάρωσαν στο καφενείο έμεινε στα χρόνια που πέρασαν. Αλλο ένα απομεινάρι εκείνης της εποχής που οι Ιταλοί έφτιαχναν ναύσταθμο στο Τρίστενο είναι το μεγάλο μακρόστενο κτίριο που ξεχωρίζει, και ήταν στρατώνας ή αποθήκη.
Αν έχετε κουραστεί από τα δήθεν, αν δεν σας ενδιαφέρουν οι τουριστικοί προορισμοί, αν δεν είστε δέσμιοι του ηλεκτρικού ρεύματος, τότε καλώς ήλθατε στο Τρίστομο. Αν και δεν είναι ωραίο να σας υποδέχονται τα σκουπίδια, ο απάνεμος όρμος τα συγκεντρώνει σαν μαγνήτης. Προς το παρόν κανένας δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται, αλλά θα ενδιαφερθούν πιθανότατα όταν οι πεντανόστιμες πίνες και καλόγνωμες (όστρακα) που κρύβει ο ζηλότυπα βυθός του Τρίστομου θα είναι δηλητηριασμένες!
Στο Τρίστομο δεν υπάρχουν μόνιμοι κάτοικοι, αλλά όσοι έχουν περιουσίες εκεί το επισκέπτονται συνήθως με βάρκα από το Διαφάνι. Δύο βραχονησίδες στην είσοδο του όρμου δημιουργούν τρία περάσματα ? εξ ου και το όνομα. Θα μπείτε με το πλοιάριό σας από το τρίτο στόμιο, αυτό με το φανάρι, που είναι και το πιο βαθύ. Δυστυχώς κάποιοι νέοι χάρτες όπως αυτοί του Σκάι, που διατείνονται ότι έκαναν το νησί τάχα με χαρτογραφικό σκάφος, δείχνουν ως σωστό πέρασμα το μεσαίο… όποιος έχει βύθισμα εφουντάρησε!
Μπαίνοντας στον όρμο θα προσκυνήσετε πρώτα τον Αϊ-Νικόλα που μοιάζει να επιπλέει στη θάλασσα και κατόπιν θα δέσετε μπροστά από την εκκλησία του Πανορμίτη (γιορτάζει των Ταξιαρχών). Το αρχαίο μαρμάρινο κιονόκρανο στο προαύλιο (κάποιος το έβαψε φέτος), δηλώνει πως αυτό εδώ ήταν το φυσικό λιμάνι της αρχαίας Βρουκούντας, ενώ πολλοί υποθέτουν πως στην περιοχή υπήρχε ιερό του Απόλλωνα, αλλά και του Πορθμίου Ποσειδώνα (το άλλο πιθανό σημείο είναι στην Αγία Κατερίνα στο Στενό). Οσο για τους «πειρατές»… οι τελευταίοι που γνωρίζουμε ήταν Κασιώτες και Καρπάθιοι καραβοκύρηδες που κρύβονταν εδώ επιφέροντας κατά καιρούς σημαντικά πλήγματα στον τουρκοαιγυπτιακό στόλο. Αν καταφέρουμε και προστατεύσουμε τον απίθανο οικισμό του Τρίστομου θα είμαστε όλοι πολύ πλουσιότεροι. Εμείς οι επισκέπτες το καταλαβαίνουμε, εσείς από την Κάρπαθο τι λέτε;
Στο Τρίστομο με τα πόδια
Ισως ένα από τα ομορφότερα μονοπάτια της Καρπάθου, λιθόστρωτο στο μεγαλύτερο τμήμα του κι αυτό. Να χαθείτε είναι κάπως δύσκολο, γιατί έχετε πάντα εξαιρετική ορατότητα και γιατί υπάρχουν οι χαρακτηριστικές μπλε-κόκκινες γραμμές πάνω στα βράχια. Αντί για 3 ώρες θα άνετε μόνο 1,5 εάν κάποιος σας πάρει με το αγροτικό για να περάσετε δίπλα από το «πέτρινο χαλί» (δηλαδή τμήμα του λιθόστρωτου μονοπατιού), τον Αγιο Γεώργιο, την τοποθεσία Τσουλί, το πηγάδι με την ακατανόητη και ανόητη μαρμάρινη επιγραφή… και τέλος ο καρόδρομος!
Ακολουθώντας το λιθόστρωτο με συντροφιά από μοναδικές μυρωδιές θυμαριού θα περάσετε την Πάνω και Κάτω Ιτσίλα και όταν πάρετε την κατηφόρα με τις «ανεϊρίες» (ανεγυρίδες δηλαδή, φουρκέτες ή καγκέλια όπως τα λένε στην Ηπειρο) θα απλωθεί εμπρός από τα μάτια σας το φιόρδ του Τρίστομου, αλλά και μια «μυστική» περιοχή… από αριστερά προς τα δεξιά έτσι όπως κοιτάμε τη θάλασσα: Αχλάι- Βάλτος-Λαχαμίτης-Κοίλιος.
Οι δύο τελευταίες περιοχές που διατηρούν ακόμα τους στάβλους, τα αλώνια καις τις αιώνιες αναβαθμίδες και περιτειχισμούς, θεωρούνται από τις πλέον εύφορες της Καρπάθου.
Εδώ τα προηγούμενα χρόνια καλλιεργούσαν όλα τα πρώιμα προϊόντα και έλεγαν πως ο Κοίλιος είναι εύκολο να θρέψει όλο το νησί χωρίς πρόβλημα!
Η εξήγηση που έδιναν (γι” αυτό το μέρος που τώρα μοιάζει εντελώς άγονο και παρατημένο) είναι ότι ο ήλιος το βλέπει όλη την ημέρα. Ιούνη μήνα οι αμυγδαλιές είχαν ώριμους καρπούς στον Λαχαμίτη και ακολουθώντας τη ρεματιά του το μονοπάτι βγαίνει δίπλα στον βάλτο (υπάρχει και ένας τάφος σαν εκείνους της Σαρίας), καβαλάει το ύψωμα και αντικρίζει πανοραμικά το Τρίστομο. Τέτοιες εικόνες πουθενά στον κόσμο!
Η λεωφόρος για τη Βρoυκούντα
Δεν είναι ένα απλό μονοπάτι, είναι κανονική λιθόστρωτη λεωφόρος. Δεν είναι εύκολο να ακολουθείς μια αρχαία οδό και να μη συγκινείσαι. Δεν είναι τυχαίο ότι παρά τους αιώνες που πέρασαν, οι άνθρωποι εξακολουθούν να περπατάνε πάνω σε αυτό τον δρόμο για να προσκυνήσουν στη Βρoυκούντα. Κάθε 27-29 Αυγούστου αυτή η πανάρχαια λεωφόρος γεμίζει από κόσμο-προσκυνητές που τώρα πηγαίνουν για τον Αϊ-Γιάννη, αλλά χωρίς να το έχουν συνειδητοποιήσει μεταλαμβάνουν τη συνέχεια του χρόνου στον ίδιο ακριβώς τόπο, όπως ακριβώς έκαναν και οι πρόγονοί τους. Τώρα εάν η διάρκεια του μονοπατιού είναι 1 ώρα και 25 λεπτά λίγο μας ενδιαφέρει…
Ξεκινάτε από την Αυλώνα και ακολουθείτε τον κεντρικό χωματόδρομο βόρεια. Σε λιγότερο από 500 μέτρα στον ίσκιο μιας συκιάς, υπάρχει μεγάλη ευανάγνωστη ταμπέλα που δείχνει αριστερά για Βρουκούντα. Mπαίνετε ανάμεσα σε ξερολιθιές μετά από λίγο στρίβετε δεξιά και οι μπλε- κόκκινες γραμμές θα σας οδηγήσουν σε ένα πηγάδι με βρόχινο νερό για ανθρώπους και ζώα. Αφού το περάσετε θα μπείτε στη λιθόστρωτη λεωφόρο κατηφορίζοντας για τη θάλασσα.
Στην ταμπέλα που δείχνει για το μνημείο με τις ασπίδες κάντε την παράκάμψη. Θα μείνετε με το στόμα ανοιχτό έτσι όπως είναι ανάγλυφες στον βράχο και από κάτω χάσκει μια λαξευτή τρύπα, κάνοντας το μέρος να μοιάζει με τόπο θυσίας. Σκόρπιες πέτρες παντού γύρω σπαράγματα μιας αρχαίας συνοικίας-γειτονιάς… κανείς δεν ξέρει. Πριν μπείτε στη μεγάλη κατηφόρα που θα σας οδηγήσει στην ιερή Βρουκούντα, ένας βράχος με πεζούλι και σκιά οριοθετέι το μέσον περίπου της διαδρομής. Εχετε φτάσει στη Χοντρή Βουλά. Υπολογίστε άλλα 30 λεπτά περίπου και φτάσατε.
Στο Μεσοχώρι
Είναι από εκείνα τα χωριά που συνήθως προσπερνάς στον χάρτη γιατί απλά δεν ξέρεις. Το Μεσοχώρι που δημιουργήθηκε τους βυζαντινούς χρόνους από κατοίκους του Λευκού θα σε ταλαιπωρήσει κι εσένα όπως και όλους όσοι μένουν εκεί. Θα ανηφορίσεις και θα κατηφορίσεις πολλές φορές τα στενά του, αλλά αυτοκίνητο ή μοτοσυκλέτα δεν θα δεις παρά μόνο στο παρκινγκ… γιατί δεν υπάρχει δρόμος! Θα καταλάβεις πως ο οικισμός οριοθετείται στα νότια από την εκκλησία του Χριστού και στα βόρεια από την Παναγιά την Βρυσιανή, ενώ οι γειτονιές όπως Αστραπίρι, Μπαδιάς, Ποταμός, Συκίνι, Χριστόθεη απλώνουν λευκά σπίτια στη σειρά, πολλά από τα οποία είναι καρπάθικα με ορθάνοιχτες πόρτες για να τα χαζεύεις και να μη χορταίνεις. Ετούτο το χωριό σού φυλάει και μια όμορφη έκπληξη.
Μια από τις μεγαλύτερες και ομορφότερες πλατείες στα Δωδεκάνησα, την ονομαζόμενη Σκοπή. Η Αγία Τριάδα, και το δισυπόστατο-δίκλιτο εκκλησάκι του Αγ. Νικολάου και του Σταυρού καθαγιάζουν ?κατά το δοκούν- τον χώρο, ενώ στην απέναντι πλευρά το καφενείο του Μανώλη Νουαράκη σε περιμένει χαμογελαστό και όχι μουρτζούφλη! Η θέα από εδώ είναι εξαιρετική, αλλά αναρωτιέται κανείς… όταν φεύγει η μπάλα στον γκρεμό τι κάνουν οι πιτσιρικάδες; Σημαντική για όλη την Κάρπαθο, αλλά και την Κάσο είναι η Παναγιά η Βρυσιανή που γιορτάζει στις 8 Σεπτέμβρη με μεγάλο πανηγύρι, ενώ ακόμα και σήμερα το νερό τρέχει άφθονο από την τρίκρουνη βρύση κάτω από την εκκλησιά.
Η ιερή Βρουκούντα
Τίποτε δεν έχει μείνει όρθιο? ακόμα και η διάταξη των τειχών δεν είναι αυτή που φαίνεται. Είναι απίθανο να βρεις τις τρεις παλαιοχριστιανικές βασιλικές εκκλησίες αν δεν σου δείξουν, και είναι δύσκολο να κατανοήσεις το σχέδιο των τειχών και της πόλης, αφού οι βοσκοί φτιάχνουν με τις πέτρες… στάνες! Οι λαξευτοί τάφοι είναι μαντριά, η περίφραξη χρησιμοποιείται για τα ζωντανά επίσης, μόνο ο Αϊ Γιάννης παραμένει χωρίς σημαντικές επεμβάσεις -κι αυτό γιατί… φοβούνται. Το πιο ιερό μέρος, το πιο «δυνατό» ενεργειακά σημείο της Καρπάθου απειλείται από τους ίδιους τους κατοίκους του νησιού! Μπαίνοντας με το σκάφος στον γεμάτο ξέρες όρμο, δεν αντιλαμβάνεσαι το μέγεθος του ερειπιώνα της αρχαίας πόλης, αλλά η ψυχή σου σκιρτά. Η αρχαία Βρυκούς των Δωριέων μπορεί να γνώρισε τη μεγαλύτερη ακμή της τον 4ο-3ο αιώνα π.Χ., αλλά αυτός ο τόπος φαίνεται ότι κατοικείται από τη μινωϊκή-μυκηναϊκή εποχή. Η αρχαία πόλη είναι 100% συλημένη και οι λαξευτοί τάφοι χάσκουν χωρίς κτερίσματα.
Σαν καλοί χριστιανοί οι κάτοικοι καθαγίασαν στους αιώνες που ακολούθησαν τον τόπο (έχουν καταγραφεί από την Αρχαιολογική Υπηρεσία τρεις παλαιοχριστιανικές βασιλικές του 5ου-6ου αιώνα) και στην άκρη του ακρωτηρίου σε μια αόρατη σπηλιά, χρησιμοποίησαν αρχαίο υλικό για να τιμήσουν τον Αϊ-Γιάννη της Βρουκούντας. Κατεβαίνοντας τα πέτρινα σκαλιά της σπηλιάς και αντικρίζοντας το ιερό της υποτυπώδους εκκλησίας θα είναι ανόητο να μην κάνεις τον σταυρό σου, να μην ανάψεις κι εσύ ένα κερί? Το πιο «δυνατό» και σημαντικό πανηγύρι της Καρπάθου γίνεται εδώ στις 29 Αυγούστου και τον πρώτο λόγο έχουν οι κάτοικοι της Ολύμπου, της Αυλώνας και του Διαφανιού. Οι εγκαταστάσεις που έχουν φτιαχτεί για την εξυπηρέτηση των εκατοντάδων επισκεπτών ούτε όμορφες είναι, ούτε ταιριαστές, αλλά? έπρεπε κι εμείς οι σύγχρονοι Ελληνες να αφήσουμε τα σημάδια μας στην Βρουκούντα.
Το Σπόα και ο Άγιος Νικόλαος
Το Σπόα είναι σχεδόν στη μέση της διαδρομής για την Ολυμπο και διατηρεί κι αυτό τη γοητεία του παιχνιδιού με τα σύννεφα, στον τόπο που οι αέρηδες δεν θέλουν και δεν σταματάνε. Στην ποδιά του το κρυφό λιμανάκι του Αγίου Νικολάου προτείνεται για εκείνους που θέλουν να κάνουν διακοπές στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’70-’80 χωρίς εντάσεις. Η εκκλησία της Εφταμπατούσας μετράει τους αιώνες στον Αγιο Νικόλαο, ενώ ένας χωματόδρομος μήκους 2 χιλιομέτρων θα σας φέρει στο εκκλησάκι του Αϊ-Γιάννη μέσα στο κοίλωμα μιας σπηλιάς με λαξευμένα από τη διάβρωση δώματα που χάσκουν σαν ανοιχτά στόματα στο βράχο. Ο αέρας εδώ κατηφορίζει με χιλιόμετρα από το βουνό και τα πεύκα γέρνουν υποκλινόμενα στη δύναμή του. Λίγο πιό κάτω από το εκκλησάκι (στα 600 μέτρα περίπου) υπάρχει και η ομώνυμη «προσωπική» παραλία του Αϊ-Γιάννη. Για 2-4 άτομα το πολύ με κρυστάλλινα νερά και περισσή ατμόσφαιρα απομόνωσης.
FAST INFO
ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ
Ο Μέζαπος και το ακρωτήριο Τηγάνι στην Μάνη της Πελοποννήσου μοιάζει πολύ με την Βρουκούντα. Αλλωστε τα σημεία που διάλεγαν οι αρχαίοι Δωριείς για να φτιάξουν τις πόλεις τους δεν ήταν τυχαία!
ΕΠΙΓΡΑΦΗ
Η περίφημη επιγραφή «Δωρικόν ψήφισμα Καρπάθου» που βρέθηκε εδώ αναφέρεται στον γιατρό της αρχαιότητας Μηνόκριτο Μητροδώρου από τη Σάμο, στον οποίο απένειμαν τιμές οι Βρυκούντιοι για τις αφιλοκερδείς και ανεπίληπτες ιατρικές υπηρεσίες που προσέφερε για πάνω από 20 χρόνια. Αυτός ήταν και ο λόγος που η Ολυμπος και το Βαθύ Σάμου αδελφοποιήθηκαν φέτος.
Προσοχή-προσοχή!
Πέραν ελαχίστων εξαιρέσεων τα δωμάτια που προσφέρονται είτε σε τύπου ξενοδοχεία, είτε σε τύπου ενοικιαζόμενα δωμάτια-studios κλπ. ανήκουν σε μια άλλη εποχή? Αυτό ισχύει για όλο το νησί και σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να ξεγελαστείτε από την εξωτερική εμφάνιση. Επίσης τα διάφορα συνθετικά Palace, Village, Bay, Resort κλπ., ουδόλως ανταποκρίνονται στην αλήθεια και κρίνονται ως παραπλανητικά! Οι μονάδες που εξυπηρετούν το βόρειο κομμάτι του νησιού όσον αφορά τη διαμονή είναι λίγες γι’ αυτό προσθέσαμε μερικά από τα καινούργια ξενοδοχεία στα Πηγάδια και ένα στην Αμοοπή που αληθινά ξεχωρίζει.
ΔΙΑΜΟΝΗ
ΣΤΟ ΔΙΑΦΑΝΙ
Προσωπικά έμεινα στο ξενοδοχείο «Γλάρος» (22450 51501) και οι άνθρωποι με φιλοξένησαν με την καρδιά τους. Το δωμάτιο ήταν καθαρό, η θέα πανοραμική, αλλά? ήταν μοντέρνο και σύγχρονο αρκετά χρόνια πριν.
Τυπικά αναφέρουμε και τα παρακάτω: «Thalassa View Appartments» (6977620011), «Μπαλάσκας» (22450 51320, www.balaskashotel.com), «Νίκος» (22450 51410, www.nikoshotel.gr), «Dorana» (22450 51038,www.dorana.gr), «Δελφίνι» (22450 51391), «Diafani Pallas» (22450 51210).
Φυσικά δεν ξεχνάμε το Κάμπινγκ «Σία και Αράξαμε» του Μηνά, στη Βανάντα (22450-51288/51298 και 6945224160).
ΣΤΗΝ ΟΛΥΜΠΟ
Γενικά στην Ολυμπο υπάρχουν μονάδες με πολύ λίγα δωμάτια όπως θα άρμοζε σε μια τέτοια περιοχή. Βέβαια δεν είναι όλα περιποιημένα και σύγχρονα, αλλά το σκηνικό σιγά-σιγά αλλάζει. Αλλωστε φέτος δημιουργήθηκε μια νέα μονάδα με 5 διώροφες επαύλεις και όνομα «Ολυμπος-Αρχιπέλαγος» (22450 51091, www.archipelagoskarpathos.com), η οποία πραγματικά ξεχωρίζει και βάζει τον πήχη πιο ψηλά.
Επιλέξτε επίσης τα «Άνεμος» με εκπληκτική θέα στην δυτική πλευρά του νησιού (22450 51314), «Αφροδίτη» (22450 51307), «Άστρο» (22450 51378), «Όλυμπος» (22450 51252) και της Μαρίας Αντιμισιάρη (22450 51356).
ΣΤΟΝ ΛΕΥΚΟ
«Lefkos village» (22450 71477, www.lefkosvillage.gr) Από τις νέες μονάδες, όχι επάνω στην παραλία, με πισίνα, 7 studios και 5 διαμερίσματα.
«Avra Studios» (22450 71115, www.avrastudios.eu),
«Aegean View» (22450 22450-71185) και
«Sofia-Giorgina» (22450 72642). Ο δρόμος τα χωρίζει από τη παραλία και βρίσκονται το ένα δίπλα στο άλλο σε προνομιακή θέση.
«Sea Melody» (22450 71093). Πολύ αξιοπρεπές και περιποιημένο. Η φιλοξενία ξεχωρίζει.
«Sarris Hotel» (22450 71495, www.karpathos-hotel-sarris.com). Το μεγάλο ξενοδοχείο της περιοχής έχει εκπληκτική θέα στη θάλασσα και καλή ταβέρνα.
«Potali Bay» (22450-71221) Στην ομώνυμη παραλία, μακριά από την κοσμοσυρροή του κεντρικού τμήματος του Λευκού.
ΣΤΗΝ ΚΥΡΑ ΠΑΝΑΓΙΑ
«Κυρά Παναγιά» (22450 23026, www.kyrapanagiahotel.gr). Πίσω από την παραλία και κάτω από το μεγάλο βράχο, με ωραίο εξωτερικό χώρο με βουκαμβίλιες, πισίνα και πλάκες. Τα δωμάτια είναι άνετα και καλαίσθητα.
Θα βρείτε επίσης τα ωραιότατα ενοικιαζόμενα δωμάτια «Blue Waves» (22450 23135) και τα «Akropolis» (22450 31503) απ’ όπου και η χαρακτηριστική κλασική φωτογραφία της παραλίας που υπάρχει σε πολλά έντυπα. Τα δωμάτια είναι τυπικά, αλλά η θέα στη θάλασσα καθηλωτική.
ΣΤΑ ΠΗΓΑΔΙΑ
«Almyra Village» (1χλμ. έξω από τα Πηγάδια, 22450 29075,www.almyravillage.gr). O Γιώργος Τσούκαλης αποφάσισε να φύγει από την Αθήνα, να επιστρέψει στην Κάρπαθο και να φτιάξει το περιποιημένο ξενοδοχείο πάνω στον κεντρικό δρόμο που φεύγει από τα Πηγάδια και πάει στο Απέρι. Τα δωμάτια-studioς είναι πλήρως εξοπλισμένα και το σύνολο έχει σχεδιαστεί με προσοχή.
«Sunrise Hotel» (22452 22467, www.hotelsunrise.eu). Τυπικό και προσιτό σε όλους ξενοδοχείο-πολυκατοικία δίπλα στην πλατεία επαρχείου με ανακαινισμένα πρόσφατα δωμάτια.
«Πέτρα Studios» (22450 61020). Τα δωμάτια του φίλου μου Γιάννη Λογοθέτη αποτελούν μια φθηνή και ήσυχη λύση. Ευκαιρία να εκμεταλλευτείτε τις γνώσεις του για το μέρος και να μάθετε που έχει φρέσκο ψάρι τη μέρα που επιθυμείτε!
«Νησιά» (22450 29127, www.hotelnisia.com).
«Hotel Alex» (22450 22004, www.alexhotel.gr ).
«Electra Beach Hotel» (22450 22577, www.electrabeachhotel.gr θέση.
«Parasol» (22450 22923).
«Karpathos Village» (22450 23296).
«Sound of the Sea».
«Seven Stars» (22450 22101).
«Αίολος» (22450 23138).
«Άστρον» (22450 22404, www.astronhotel.gr).
«Hotel Romantica» (22450 22461, www.hotelromantica.gr)
«Κonstantinos Palace», στα Πηγάδια (22450 23401, www.konstantinospalace.gr). Μία από τις μεγαλύτερες τουριστικές επενδύσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα στην Κάρπαθο. Κανείς δεν πίστευε ότι ο Κωνσταντίνος Φελουζής με την ψαρόβαρκά του από το Φοινίκι θα έδινε το όνομά του στο ξενοδοχείο-μεγαθήριο. Ο γιος του Μιχάλης -εργολάβος και τέως δήμαρχος Καρπάθου-τα κατάφερε επένδυσε πάνω από 20 εκ. ευρώ και ο εγγονός Κωνσταντίνος δέχτηκε την πρόκληση και εργάζεται ήδη στο ξενοδοχείο 5 αστέρων με τα 140 δωμάτια. Πισίνες, οργανωμένη παραλία, αθλητικές δραστηριότητες- μέχρι και σινεμά χωρητικότητας 100 ατόμων!
Astron Princess hotel, στα Πηγάδια (22450-29205, www.astronprincess.gr) Άλλη μια φιλότιμη προσπάθεια να βελτιωθεί το τουριστικό προϊόν της Καρπάθου. Περιποιημένα δωμάτια με σχεδιαστική άποψη, σύγχρονη αισθητική και αν δεν σας πειράζει που είναι πάνω στον κεντρικό δρόμο για Απέρι, τότε να ξέρετε ότι θα λειτουργήσει και τον χειμώνα με βελτιωμένη αίθουσα γυμναστηρίου-spa στο υπόγειο.
«Apolis-Beachscape hotel», στην Αμοοπή (22450 81200-www.apolis.eu). Ξενοδοχείο 4 αστέρων στην Αμοοπή με άποψη πάνω από όλα. Και τα δωμάτια αλλά και οι εξωτερικοί χώροι είναι πολύχρωμα και μίνιμαλ, ενώ χρησιμοποιώντας σύγχρονα υλικά προσπαθούν να μοιάσουν αρχιτεκτονικά στις παλιές παραδοσιακές κατοικίες της Καρπάθου. Φωτεινό παράδειγμα ξενοδοχείου σε μια περιοχή της Καρπάθου όπου επικρατεί κυριολεκτικά χάος!
ΦΑΓΗΤΟ
Εξαιρετικό ψάρι και εξαιρετικά όστρακα, όταν φέρνουν οι ψαράδες… δηλαδή όταν αληθινά έχουν και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Δεν είναι απαραίτητο να βρείτε αυτό που επιθυμείτε αλλά δεν θα σας κοροϊδέψουν κιόλας. Το φαγητό όταν φτιάχνεται με ντόπια υλικά μοιάζει με «ευλογία» και είναι εύκολο να ευχαριστηθείτε σαν επισκέπτης. Μην αναζητήσετε γκουρμέ κουζίνα, αλλά κολοκυθοανθούς με ρύζι, η μακαρούνες, χορτόπιτες και άλλα τοπικά εδέσματα θα σας μείνουν αξέχαστα. Κατά γενική ομολογία ο καλύτερος σεφ της Καρπάθου είναι ο Μιχάλης Φράγκος στον «Γλάρο» του Αγίου Νικολάου Αρκάσας… αλλά την Αρκάσα θα την έχουμε άλλη φορά! Δεν μπορούσα όμως να μην τον αναφέρω γιατί έφαγα από τα χέρια του και υποκλίθηκα! Τα όσα ανακαλύψαμε στον βορρά της Καρπάθου τα παραθέτουμε πιο κάτω.
ΣΤΟ ΔΙΑΦΑΝΙ
«La Gorgona» (22450-51509) H Ιταλίδα Γκαμπριέλα φτιάχνει εμπνευσμένες μακαρονάδες και μεζέδες στο καλύτερο -αισθητικά τουλάχιστον- μαγαζί στο Διαφάνι. Θέα στο λιμάνι, στο σιντριβάνι με το Δελφίνι και στην κίνηση γενικότερα.
«Coralli» (22450-51332). Η κουζίνα έχει τα πάντα, αλλά οι μακαρούνες σε όλες τις εκδοχές τους είναι οι καλύτερες που μπορείτε να φάτε στην περιοχή.
«Το Ραχάτι» (22450-51200) Μαγειρευτά και της ώρας με σπεσιαλιτέ το χταπόδι στιφάδο.
«Τα Δελφίνια» (22450-51453). Εάν υπάρχει φρέσκο ψάρι έχετε περισσότερες πιθανότητες να το φάτε εδώ, αφού οι ιδιοκτήτες έχουν δικό τους καΐκι.
«Καννιώ» (22450-51223). Μακράν το καλύτερο καφενείο του νησιού και κέντρο αποφάσεων όλης της Βόρειας Καρπάθου. Να είστε σεμνοί με την Κα Αννιώ και να ξέρετε ότι είναι τιμή σας που σας σερβίρει ένας τόσο σπάνιος άνθρωπος. Την ευχαριστώ για τα φρούτα που με φίλεψε. Τα έφαγα περπατώντας για το Τρίστομο και ήταν… μαγεμένα!
ΣΤΗΝ ΟΛΥΜΠΟ
«Όλυμπος» (22450 51252). Η Αννα Λεντάκη φτιάχνει εξαιρετικές μακαρούνες και οι δύο κόρες της εκπαιδεύονται ώστε το φαγητό που σερβίρεται να είναι… σπιτικό.
«Μύλος» (22450 51333). Τα λαχανικά έρχονται από την Αυλώνα και οι πίτες ψήνονται στον ξυλόφουρνο. Η ταβέρνα είναι μέσα σε παλιό μύλο και τα λοιπά σχόλια περιττεύουν.
«Μπλε Κήπος» (22450 51101). Ξεκινάς για έναν καφέ στο ηλιοβασίλεμα (σαν γνήσιος σανσέτης της Ολύμπου!) και καταλήγεις να τρως αργά το βράδυ. Η ατμόσφαιρα είναι παραπάνω από φιλική.
«Παρθενώνας» (22450 51307). Καφενείο και εστιατόριο. Με θέα στο χάος της δυτικής πλευράς θα φάτε ψητά και μαγειρευτά.
ΣΤΟ ΜΕΣΟΧΩΡΙ
«Ντραμουντάνα» (22450 71373). Μία από τις ταβέρνες του χωριού πάνω στο σοκάκι που βγάζει στην Παναγιά την Βρυσιανή. Στο διαδίκτυο οι ξένοι μιλάνε για το δεύτερο ομώνυμο εστιατόριο που βρίσκεται στον Λευκό. Εδώ οι γεύσεις-επειδή απευθύνονται κυρίως σε συγχωριανούς- είναι πιο προσεγμένες.
ΣΤΟΝ ΛΕΥΚΟ
«Le Grand Blu» (22450 71400). Από τις παλιότερες ταβέρνες στο καλύτερο σημείο της κεντρικής και πολυσύχναστης παραλίας του Λευκού. Δοκιμάστε κοτόπουλο φιλέτο με σάλτσα σκόρδου και μανιτάρια, ψαρονέφρι σχάρας με σάλτσα κρεμμυδιού και άλλα κρεατικά και ψαρικά με ενδιαφέρουσες σάλτσες. Εχει και ενοικιαζόμενα δωμάτια.
«Three Dolphins» (22450 71406). Χαζεύοντας τον ήλιο να δύει μέσα στη θάλασσα δίπλα στο Σώκαστρο θα δοκιμάσετε ποικιλίες ψαρικών, κρεατικών ή μεζέδων για ούζο και μύδια και γαρίδες με γευστικές σάλτσες.
«Blue Swan» (22450 71346). Οικογενειακή ταβέρνα πάνω στον δρόμο και πριν να φτάσετε στην παραλιακή ζώνη του Λευκού. Τα ψάρια που θα σας σερβίρουν είναι φερμένα με τη βάρκα τους και από καρπάθικα σπιτικά μαγειρευτά, πέρα από μακαρούνες και ντολμάδες, δοκιμάστε κατσίκι κοκκινιστό με ρύζι, φάβα και θράψαλα με φασόλια και κόκκινη κολοκύθα. Δίπλα ενοικιάζονται και 12 studios.
ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΙΚΟΛΑΟ ΣΠΟΑ
«Βότσαλο» (22450 71205). Οικογενειακή ταβέρνα πάνω στην παραλία του Αγίου Νικολάου με ήρεμη ατμόσφαιρα που καταφέρνει να γυρίσει τον χρόνο πίσω. Περιποιημένα μαγειρευτά, φρέσκο ψάρι από το καΐκι τους και καλομαγειρεμένα, ελαφριά πιάτα στη δροσερή βεράντα. Ενοικιαζόμενα δωμάτια επίσης και βόλτες με το σκάφος ως τη Σαρία και στις μοναχικές παραλίες.
ΣΤΟ ΣΠΟΑ
«Φωλιά» (22450 71341). Χρώματα και όμορφη, ατμόσφαιρα στο μικρό ταβερνάκι-καφέ. Η κυρία Ανθούλα σερβίρει σπιτικές μακαρούνες και πίτες, ψάρια από τον Αγιο Νικόλαο και νόστιμα μαγειρευτά.
ΣΤΗΝ ΚΥΡΑ ΠΑΝΑΓΙΑ
«Νο 1». Για πάνω από 20 χρόνια σε μία από τις ομορφότερες και τουριστικά αξιοποιημένες παραλίες της Καρπάθου. Σερβίρονται με ανάλογη περιποίηση? τα πάντα. Το όνομα είναι ολίγον υπερφίαλο!
«The Olive Garden» (22450 23663). Ωραίο το όνομα, συμπαθητική κουζίνα χωρίς εξάρσεις, μακριά από τη φασαρία της παραλίας, ίσκιος και δροσιά.
«Το καφενείο του Λεντάκη» στην Αυλώνα (22450 91046). Ξεκινάμε με τα απλά? μια σαλάτα, λίγο τυρί. Η διαφορά από οτιδήποτε άλλο έχετε δοκιμάσει είναι αισθητή. Δεν υπάρχει μενού, υπάρχει ό,τι έχουν εκείνη την ημέρα. Δεν είναι επαγγελματίες του τουρισμού, είναι μεροκαματιάρηδες της Αυλώνας. Απλά πράγματα, αληθινά.
Πηγή:εθνος
