ΜΑΥΡΟ, ΛΕΥΚΟ ΚΑΙ Η ΚΟΚΟ Πάνω αριστερά, η αργυροτυπία «Μαύρη και λευκή» του 1926 και δίπλα ένα πορτρέτο της Κοκό Σανέλ που ο Μαν Ρέι δημιούργησε το 1935
Εξέχουσα φιγούρα των κινημάτων του ντανταϊσμού και του σουρεαλισμού, καλλιτέχνης που «ζωγράφιζε» πίσω από την κάμερα, ο Μαν Ρέι άλλαξε τον φωτογραφικό χάρτη του 20ού αιώνα.
Ο διαπρεπής Αμερικανός καλλιτέχνης ξεκίνησε την καλλιτεχνική του πορεία ως ζωγράφος και στη συνέχεια ασχολήθηκε με τη φωτογραφία, στην οποία οφείλει κατά κύριο λόγο και τη διασημότητά του.
Παράλληλα ασχολήθηκε και με τη γλυπτική, τη χαρακτική, τον κινηματογράφο αλλά και τη δημιουργία αντικειμένων που επινόησε η δημιουργική του φαντασία. Το Ιδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή οργανώνει το καλοκαίρι στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Χώρα της Ανδρου θεματική έκθεση αφιερωμένη στον πολυσχιδή Μαν Ρέι, στην οποία ιχνηλατεί μέσα από τον φακό του, «Τα πρόσωπα της γυναίκας» (28 Ιουνίου ? 27 Σεπτεμβρίου).
Κατά τον Αντρέ Μπρετόν, φίλο και συνοδοιπόρο του στο μεγάλο κίνημα του σουρεαλισμού, ο Μαν Ρέι υπήρξε από τους λίγους που κατάφεραν να αναδείξουν με την τέχνη του φακού μια ανέκδοτη θεματολογία η οποία, χωρίς να αφήνει κανέναν αδιάφορο, συναρπάζει, εκπλήσσει, αιφνιδιάζει. Η Γυναίκα, ανώνυμη ή επώνυμη, καταξιωμένη ή αγνοημένη, μούσα ή ερωμένη, δημιούργημα ακόμα της φαντασίας του καλλιτέχνη απαθανατίζεται και αναδεικνύεται σε κυρίαρχη φιγούρα με κάθε μέσο και τρόπο σε ολόκληρη την πορεία της δημιουργίας του.
Λεπτομέρεια από το έργο του Μαν Ρέι «Αντικείμενο προς καταστροφή», φτιαγμένο από ξύλινο μετρονόμο και κομμάτι αργυροτυπίας
150 έργα
Ο επισκέπτης θα πλοηγηθεί στην εντυπωσιακή υπερπεντηκονταετή καλλιτεχνική πορεία του Mαν Ρέι (1912-1971) μέσα από 150 έργα όλων των ειδών: φωτογραφίες, ζωγραφικά έργα, χαρακτικά, σχέδια, γλυπτά και ready-mades. Θα αναγνωρίσει θρυλικές μορφές όπως τη Γερτρούδη Στάιν, την Πέγκι Γκούγκενχαϊμ, την Κική του Μονπαρνάς (στη διάσημη φωτογραφία «Μαύρη και λευκή» όπου απεικονίζεται το κεφάλι της Κiki de Montparnasse δίπλα σε μια αφρικάνικη εθιμοτυπική μάσκα), τη Λι Μίλερ, την Κοκό Σανέλ, την Αβα Γκάρντνερ, την Κατρίν Ντενέβ και άλλα δημοφιλή ονόματα της τέχνης, του θεάματος και της παρισινής κοσμικής ζωής. Και θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει φωτογραφίες του που τον ταξίδεψαν σε όλο τον κόσμο, όπως «Τα δάκρυα» (τα μάτια με τις έντονα βαμμένες με μάσκαρα βλεφαρίδες να κοιτούν πάνω εισάγοντας τη σημασία του still-life στον χώρο της φωτογραφίας) και φυσικά το διάσημο «Βιολί του Ingres». Ο επισκέπτης θα διαπιστώσει επίσης πως το σουρεαλιστικό κίνημα έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην τέχνη του καλλιτέχνη ανακαλύπτοντας έργα που επισκιάστηκαν από τη φωτογραφία.
«Μερικά από τα πιο ολοκληρωμένα και ικανοποιητικά έργα τέχνης έχουν παραχθεί όταν οι δημιουργοί τους δεν γνώριζαν τίποτα για τη δημιουργία ενός έργου τέχνης, αλλά ενδιαφέρονταν για την έκφραση μιας ιδέας» έλεγε ο Emmanuel Rudzitsky, όπως ήταν το πραγματικό όνομα του Μαν Ρέι. Το εικαστικό αφιέρωμα στο Ιδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή θα πλαισιώσει τρίγλωσσος τόμος 350 σελίδων, που θα εκδοθεί από τη «Μικρή Αρκτο».
ΑΠΟ ΤΟ ΜΠΡΟΥΚΛΙΝ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ
Ο Μαν Ρέι γεννήθηκε στη Φιλαδέλφεια της Πενσιλβανία στην Αμερική το 1890, ενώ μεγάλωσε στο Μπρούκλιν της Νέα Υόρκης. Το 1915 πραγματοποιεί την πρώτη του ατομική έκθεση ζωγραφικής στη Νέα Υόρκη. Μαζί με τον Μαρσέλ Ντισάν συμμετέχει στην οργάνωση ενός ντανταϊστικού ρεύματος στην Αμερική, την εποχή που ο ντανταϊσμός σημειώνει άνθηση στην Ευρώπη. Ακολουθεί η έκδοση ενός μοναδικού τεύχους της επιθεώρησης «New York Dada» το 1920, ωστόσο ο ίδιος θεωρεί πως το ρεύμα του ντανταϊσμού δεν είναι εφικτό να αναπτυχθεί στην Αμερική.
Ρεϊ-γραφίες
Το καλοκαίρι του 1921 εγκαταλείπει τις Ηνωμένες Πολιτείες και εγκαθίσταται στο Παρίσι. Εκεί χρησιμοποιεί τις αποκαλούμενες ρεϊ-γραφίες (rayographies), φωτογραφίες που παράγονται τοποθετώντας αντικείμενα πάνω σε μια φωτοευαίσθητη επιφάνεια και στη συνέχεια με έκθεσή τους σε φως. Η τεχνική αυτή ήταν ήδη γνωστή, ωστόσο ο Μαν Ρέι την υιοθέτησε για αμιγώς καλλιτεχνικούς σκοπούς. Το 1925 συμμετέχει μαζί με τους Μαξ Ερνστ, Χουάν Μιρό, Πάμπλο Πικάσο και Ζαν Αρπ στην πρώτη υπερρεαλιστική έκθεση που πραγματοποιείται στο Παρίσι. Τη δεκαετία του 1930 ο Μαν Ρέι επινοεί μαζί με τη βοηθό του Λι Μίλερ τη μέθοδο που καλείται solarization και ουσιαστικά αποτελεί το φαινόμενο Sabatier στη διαδικασία της φωτογραφικής εκτύπωσης. Το έργο του περιλαμβάνει πολλά πορτρέτα, συμπεριλαμβανομένων και καλλιτεχνών όπως των Ζαν Κοκτό, Ανρί Ματίς, Αντρέ Μπρετόν, Τριστάν Τζαρά, Μαρσέλ Ντισάν, Μαξ Ερνστ και άλλων. Στα τελευταία χρόνια της ζωής του επέστρεψε στις ΗΠΑ, όπου έζησε στην Καλιφόρνια. Πέθανε το 1976 στη Γαλλία.
ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΡΑΛΗ
Πηγή: Έθνος
