Κάθε εβδομάδα ο Λογιστής-Φοροτεχνικός Χρήστος Βουραζέρης, συζητά με τον Μιχάλη Αστρά στο «Asteras Radio 92», επίκαιρα οικονομικά και φορολογικά θέματα. Στην τελευταία εκπομπή ασχολήθηκε αποκλειστικά με το Κτηματολόγιο, μία διαδικασία που πρέπει να «τρέξουν» όσοι διαθέτουν ακίνητα στην Άνδρο και σε άλλα νησιά των Κυκλάδων, έως 5 Οκτωβρίου.
Βασικές πληροφορίες
Τι είναι το κτηματολόγιο;
Είναι μία ηλεκτρονική βάση που καταγράφει ο ιδιοκτήτης το ακίνητο και αφορά όλες τις πράξεις που δημιουργούνται, μεταβιβάσεις, καταργήσεις δικαιωμάτων κλπ, Μέσα από το κτηματολόγιο θα μπορεί ο πολίτης να ενημερωθεί άμεσα, εύκολα, αξιόπιστα για το σύνολο των δικαιωμάτων που υπάρχουν σε κάθε ακίνητο του.
Το κτηματολόγιο καταγράφει δικαιώματα και από χρησικτησία, η οποία ιδίως στις αγροτικές περιοχές αποτελεί το συνηθέστερο τρόπο κτήσης κυριότητας και μεταβιβάσεων, ενώ εγγυάται και όλες τις νομικές πληροφορίες που καταγράφονται αφού κάθε καταχώρηση και πράξη γίνεται μετά από ουσιαστικό έλεγχο νομιμότητας.
Ποιες περιοχές αφορά: Άνδρο, Ανάφη, Θήρα, Ίο, Σίκινο, Φολέγανδρο, Κέα, Κύθνο, Μήλο, Σέριφο, Μύκονο (Άνω Μερά), Νάξο, Αμοργό, Αντίπαρο, Πάρο και Τήνο. Σχεδόν όλα τα νησιά.
Περίοδος υποβολής δηλώσεων κτηματογράφησης: Ξεκίνησε 5 Ιουλίου και θα διαρκέσει έως 5 Οκτωβρίου 2021 για τους μόνιμους κατοίκους της Ελλάδας και έως 5 Ιανουαρίου 2022 για τους κατοίκους εξωτερικού. «Είναι πολύ πιθανό να δοθεί παράταση. Το χρονικό διάστημα είναι πολύ μικρό», σχολίασε ο κ. Βουραζέρης.
Που υποβάλλεται: Στο κτηματολογικό γραφείο κάθε νησιού. Στην Άνδρο βρίσκεται στο Γαύριο, δίπλα από το Δημοτικό Σχολείο. Επίσης μπορούν να υποβληθούν ηλεκτρονικά ενώ αποκλείεται η υποβολή μέσω ταχυδρομείου ή εταιρείες Courier. Σημειώνεται ότι αν κάποιος τρίτος καταθέσει στο κτηματολογικό γραφείο για λογαριασμό άλλου, αρκεί να έχει μία απλή εξουσιοδότηση χωρίς, να απαιτείται γνήσιο. Ενώ αν κάποιος τρίτος κληθεί να συμπληρώσει, υπογράψει, καταθέσει τη δήλωση κτηματογράφησης για το ακίνητό του, τότε χρειάζεται πληρεξούσιο.
«Μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής δηλώσεων, κάθε νέο δικαίωμα δηλώνεται σε ένα μήνα από την μεταγραφή του στο υποθηκοφυλακείο. Πέρα από αυτόν τον μήνα θεωρείται εκπρόθεσμο εάν δεν δοθεί και επίσημα παράταση. Αυτό συνεπάγεται πρόστιμο το οποίο κυμαίνεται από 300 έως 2.000 ευρώ, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και διαμορφώνεται ανάλογα με το χρόνο καθυστέρησης υποβολής της δήλωσης», τόνισε ο κ. Βουραζέρης.
Τι γίνεται με τα ακίνητα που δεν θα τα δηλώσεις κανείς;
Τα ακίνητα αυτά θα εγγράφονται ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» στις εγγραφές του κτηματολογίου. Μετά την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης μπορεί κάποιος που δεν δήλωσε το ακίνητό του κι έχει εγγραφεί ως «αγνώστου ιδιοκτήτη», μέσα σε οκτώ χρόνια να το «σώσει» παρουσιάζοντας στο κτηματολόγιο τίτλους ιδιοκτησίας κλπ. Αν παρέλθουν τα οκτώ χρόνια τότε δεν μπορεί να γίνει τίποτα. Άρα μέχρι 31/12/2029 μπορεί όποιος θέλει να διεκδικήσει το ακίνητό του σε περίπτωση που δεν προβεί σε δήλωση κατά την τρέχουσα διαδικασία της κτηματογράφησης.
Κτηματολόγιο και δασικές εκτάσεις
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Βουραζέρης υπάρχει μεγάλο ζήτημα με τις δασικές εκτάσεις. Για τη θεμελίωση ιδιωτικού δικαιώματος κυριότητας σε δάση, βοσκές, αιγιαλούς κλπ, όπου δηλαδή έχουν χαρακτηρισθεί ως δασικά, θα πρέπει να προσκομισθούν έγγραφα από τα οποία να προκύπτει μία καλόπιστη νομή επί τριακονταετία συμπληρωθείσα το αργότερο έως 11/09/1915. «Αν κάποιος δει στους χάρτες την έκτασή του ως δασική, θα πρέπει να συμβουλευτεί νομικό», τόνισε.
Τα στάδια της κτηματογράφησης
Αρχικά η υποβολή δήλωσης ιδιοκτησίας, είτε από φυσικά είτε από νομικά πρόσωπα. Το επόμενο στάδιο που συμμετέχει ο ιδιοκτήτης είναι η προανάρτηση, η υποβολή αιτήσεων επανεξέτασης στοιχείων που έχουν δηλωθεί. Μετά θα γίνει ανάρτηση κτηματολογικών στοιχείων για να διορθωθούν οι ενστάσεις και τέλος η λειτουργία κτηματολογίου.
Πόσο κοστίζει το τέλος κτηματογράφηση;
Το ποσό ανέρχεται σε 35 ευρώ για κάθε δικαίωμα κύριου χώρου και 20 ευρώ για βοηθητικούς χώρους με χιλιοστά. Αν δεν έχουν χιλιοστά δεν πληρώνουν για τους βοηθητικούς χώρους.
Τι ισχύει για τα αγροτεμάχια: Στις αγροτικές περιοχές τα φυσικά πρόσωπα που δηλώνουν περισσότερα από δύο δικαιώματα – αγροτεμάχια, στον ίδιο προ Καποδιστριακό ΟΤΑ, καταβάλλουν πάγιο τέλος μόνο για δύο δικαιώματα. Αγροτικές είναι οι περιοχές εκτός σχεδίου πόλεως ή εκτός ορίων οικισμού προϋφιστάμενου του ’23 ή εκτός ορίων οικισμού κάτω των 2000 κατοίκων.
«Στην ουσία ο κάθε ιδιοκτήτης ακινήτου δύο ενέργειες χρειάζεται να κάνει, τη συμπλήρωση – υποβολή της αίτησης που δεν είναι κάτι φοβερά δύσκολο και το σημαντικότερο είναι η δυνατότητα του ιδιοκτήτη να εντοπίσει το ακίνητό του πάνω στο κτηματολογικό χάρτη και αυτό εάν δεν υπάρχει τοπογραφικό. Εάν υπάρχει τοπογραφικό τα πράγματα γίνονται πιο εύκολα», επεσήμανε ο κ. Βουραζέρης.
Ποιοι έχουν υποχρέωση να υποβάλουν δήλωση;
Όσοι έχουν εμπράγματο ή άλλο εγγραπτέο δικαίωμα σε ακίνητο, έχουν υποχρέωση να υποβάλουν δήλωση ιδιοκτησίας στο κτηματολόγιο.
Παράδειγμα: Ο πατέρας έχει την επικαρπία ενός ακινήτου και ο γιος την ψιλή κυριότητα. Θα δηλώσει και ο γιος και ο πατέρας ενώ θα πληρώσουν τέλος κτηματογράφησης και οι δύο. Επίσης οι τράπεζες θα πρέπει να δηλώσουν τις υποθήκες και τις προσημειώσεις ακινήτων. Κτηματολόγιο κάνει και το Δημόσιο.
Την περίοδο που υποβάλλονται οι δηλώσεις ο νέος ιδιοκτήτης ακινήτου υποχρεωτικά δηλώνει ανεξάρτητα αν το ακίνητο είχε δηλωθεί από τον προηγούμενο.
Παράδειγμα: Γίνεται μία μεταβίβαση σήμερα. Ο πωλητής δήλωσε στο κτηματολόγιο του χθες, σήμερα το αγοράζει κάποιος άλλος ο οποίος πρέπει μετά από ένα μήνα που θα γίνει η μεταγραφή στο υποθηκοφυλακείο να το δηλώσει και εκείνος.
Προσοχή με τις πραγματικές δουλείες
Η πραγματική δουλεία είναι το δικαίωμα της δουλείας επί του ξένου ακινήτου. Για παράδειγμα έχει κάποιος δικαίωμα να περνά μέσα από το χωράφι κάποιου άλλου για να πηγαίνει στο δικό του, ή για την άντληση νερού ή θέαση κλπ.
Παράδειγμα: Έστω ένας ιδιοκτήτης αγροτεμαχίου που έχει δικαίωμα να περνά με το αυτοκίνητο ή τα πόδια μέσα από το διπλανό αγροτεμάχιο. Στην περίπτωση του κτηματολογίου θα δηλωθεί η κυριότητα στο δικό του ακίνητο αλλά και η πραγματική δουλεία που έχει στο διπλανό ακίνητο.
«Στο κτηματολόγιο δηλώνουμε δικαιώματα και όχι μόνο τα ακίνητα. Η πραγματική δουλεία είναι δικαίωμα», ξεκαθάρισε ο κ. Βουραζέρης.
Τα δικαιολογητικά
- Απλό φωτοαντίγραφο του τίτλου ιδιοκτησίας
- Απλό αντίγραφο του πιστοποιητικού μεταγραφής από το υποθηκοφυλακείο
- Στοιχεία για τον εντοπισμό του ακινήτου, όπως τοπογραφικό. Αν δεν υπάρχει μπορεί κάποιος να τυπώσει ηλεκτρονικά το χάρτη που βγάζει το κτηματολόγιο.
- Απλό φωτοαντίγραφο της αστυνομικής ταυτότητας
- Αντίγραφο που να φαίνεται εντύπως το ΑΦΜ, πχ εκτύπωση προσωποποιημένης πληροφόρησης από τη ΔΟΥ ή λογαριασμό ΔΕΗ.
Προσοχή:
- Στην ηλεκτρονική υποβολή, το πιστοποιητικό μεταγραφής – εγγραφής δίνει το δικαίωμα να το προσπεράσεις και οριστικοποιεί τη δήλωση. Καλό θα είναι όμως να απευθυνθούν όλοι στα υποθηκοφυλακείο είτε μόνοι τους είτε μέσω νομικών να λάβουν την μεταγραφή του συμβολαίου. Επίσης, καλό θα είναι εάν σε κάποια κτίρια έχει γίνει σύσταση οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας να υποβληθεί, παρόλο που δεν ζητείται.
- Για κάθε ακίνητο πρέπει να υποβληθούν όλοι οι τίτλοι. Παράδειγμα: Κάποιος μπορεί να έχει το 100% σε ένα διαμέρισμα, όμως να έχει λάβει το 25% από κληρονομιά και το 75% από δωρεά ή αγορά. Θα μπουν και οι δύο τίτλοι που συμπληρώνουν το δικαίωμα στο ακίνητο.
- Όταν κάποιος ιδιοκτήτης έχει δύο γειτονικά οικόπεδα που συνορεύουν, δεν θα το δηλώσει σαν ένα, παρά μόνο εάν έχει γίνει συνένωση επίσημα με πράξη. Διαφορετικά θα τα δηλώσει ξεχωριστά.
- Κάποιος που δεν έχει ΑΦΜ – σπάνια περίπτωση- δεν μπορεί να υποβάλει δήλωση. Πρέπει πρώτα να εκδώσει ΑΦΜ και μετά να προχωρήσει σε δήλωση.
Τι γίνεται με τα κληρονομικά ακίνητα;
Αφορά τα ακίνητα που έχουν κληρονομηθεί και είτε υπάρχει διαθήκη, είτε όχι. Όταν υπάρχει κληρονομιά από διαθήκη υποχρεωτικά θα πρέπει να υποβληθεί ο τίτλος ο παλαιότερος που είχε ο άνθρωπος που έφυγε από τη ζωή, ληξιαρχική πράξη θανάτου, αντίγραφο, δημοσιευμένης διαθήκης, πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης άλλης διαθήκης και πιστοποιητικό περί μη αποποίησης κληρονομιάς. Όταν δεν υπάρχει διαθήκη πάλι απαιτείται ο παλιός τίτλος, ληξιαρχική πράξη θανάτου, πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών, πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης διαθήκης και πιστοποιητικό περί μη αποποίησης κληρονομιάς.
Περιπτώσεις που δεν υπάρχει τίτλος
Σε αυτήν την περίπτωση λαμβάνεται υπόψη η έκτακτη χρησικτησία. Εάν κάποιος έχει αποκτήσει δικαίωμα με έκτακτη χρησικτησία θα πρέπει να καταθέσει στο κτηματολόγιο είτε δικαστική τελεσίδικη απόφαση εφόσον υπάρχει ή θα πρέπει να υποβάλει έγγραφα (ΔΕΗ, ύδρευση, μισθωτήριο, αποδεικτικό επιδότησης, συμβολαιογραφική πράξη αναγνώρισης ορίων, Ε9 κ.α.) που να αποδεικνύεται η 20ετής νομή και κατοχή του ακινήτου. Το τοπογραφικό σε αυτές τις περιπτώσεις είναι υποχρεωτικό.
Εντοπισμός μέσα από χάρτη
Για πρώτη φορά στο κτηματολόγιο υπάρχει εντοπισμός μέσα από χάρτη. Όποιος υποβάλει ηλεκτρονικά, θα εντοπίσει το ακίνητο στο χάρτη και μπορεί να το τυπώσει. Όσοι υποβάλουν απευθείας σε κτηματολογικό γραφείο ο εντοπισμός γίνεται με τη βοήθεια του υπαλλήλου. Προσοχή: Το κτηματολόγιο επίσημα δεν ζητά τοπογραφικό. Όμως το τοπογραφικό προσφέρει σιγουριά, γιατί έχει πάνω τις συντεταγμένος και ο ιδιοκτήτης είναι σίγουρος ότι το ακίνητο είναι το σωστό.
Άλλες χρήσιμες πληροφορίες
- Κατά την ηλεκτρονική υποβολή θα χρειαστεί να φτιάξει ο ιδιοκτήτης το «προφίλ» του. Θα πρέπει να αναγράψει οπωσδήποτε τα στοιχεία της ταυτότητας ακριβώς.
- Μεγάλη προσοχή στην επιλογή του Δήμου. Η δήλωση γίνεται σύμφωνα με τον προ Καποδιστριακό Δήμο. Αν κάποιος έχει ακίνητο στην παλιά Κοινότητα Κορθίου, πρέπει να βρει την επιλογή «Κόρθι». Αν έχει στον Όρμο Κορθίου, θα βρει την επιλογή «Όρμος Κορθίου» κλπ.
- Πρόβλημα θα αντιμετωπίσουν οι ιδιοκτήτες που έχουν ακίνητα μέσα στις 4 πόλεις του νησιού. Στην Άνδρο υπάρχει σχέδιο πόλεως στο Γαύριο, τη Χώρα, το Μπατσί και τον Όρμο Κορθίου. Εντοπίζεται θέμα γιατί αν προσπαθήσεις να εισάγεις στο χάρτη οδό, ανεξάρτητα με το γεγονός ότι υπάρχουν στο Υπουργείο Οικονομικών και είναι δηλωμένες στο Ε9, δεν υπάρχουν μέσα στο κτηματολόγιο. Σε αυτές τις περιπτώσεις η προφορική συμβουλή των κτηματολογικών γραφείων είναι να δηλωθεί ότι ακριβώς αναγράφεται στον τίτλο κτήσης ως διεύθυνση και στις παρατηρήσεις να γίνει αναγραφή σχετική με τις οδούς.
- Μεγάλη προσοχή στις κατοικίες τύπου μεζονέτα. Αν ένας ιδιοκτήτης έχει μία μεζονέτα 1ου και 2ου ορόφου, σαν όροφο θα πρέπει να δηλωθεί εκείνος που έχει είσοδο η μεζονέτα.
- Ως έτος κατασκευής λαμβάνεται υπόψιν το έτος που ξεκίνησε το ακίνητο. Αν δηλαδή ένα ακίνητο κτίστηκε τμηματικά με διαφορετική χρονολογία θα δηλωθεί το αρχικό. Αν στο τίτλο κτήσης δεν υπάρχει έτος κατασκευής, το πεδίο θα πρέπει να μείνει κενό. Επιπλέον τα ημιυπόγεια δηλώνονται ως «-1» και στις παρατηρήσεις θα πρέπει να αναγραφεί ο χαρακτηρισμός «ημιυπόγειο».
Τι ισχύει για τα αυθαίρετα και τους ημιυπαίθριους χώρους
Αποτελεί «γρίφο» και για το κτηματολόγιο αφού δεν υπάρχει ένδειξη για αυθαίρετα και ημιυπαίθριους χώρους.
Οι ημιυπαίθριοι δεν δηλώνοντυαι εάν όμως ο ιδιοκτήτης του έχει κλείσει (πχ μπαλκόνια, στέγαστρα, πέργκολες κλπ), θα δηλωθούν κανονικά στο έντυπο, με την ένδειξη «άλλοι χώροι χωρίς χιλιοστά επί του ακινήτου». Θα πρέπει ωστόσο στη συνέχεια να νομιμοποιηθούν.
Τα αυθαίρετα δηλώνονται κανονικά. Το κτηματολόγιο έχει πολλούς τρόπους για να εντοπίσει ποια είναι αυθαίρετα και ποια όχι.
Ακούστε ολόκληρη την εκπομπή:
